Rau dớn không chỉ là món ăn được ưa chuộng bởi sự đa dạng trong cách chế biến mà còn là một loại dược liệu thiên nhiên quý giá. Vậy cây rau dớn có tác dụng gì? Bạn có thể tham khảo bài viết này nhé!
Mục Lục Bài Viết
Rau dớn là cây gì?
Rau dớn là loài thực vật thuộc họ lợn, có rễ và thân ngắn, dài khoảng 0,5 – 1m, mọc leo. Lá của cây rau dớn có lá hình lông chim một lần khi còn non và hai lần khi già, nhọn như ngọn giáo. Lá rau dớn mọc xen kẽ nhiều lá bên trong có 12 – 16 cặp mọc xen kẽ và nổi dần ra ngoài; Thông thường các lá phía trên sẽ không có cuống và các lá phía dưới sẽ có cuống.
Phía sau lá có một túi bào tử nhỏ hình tròn, xếp đều trên gân lá. Bào tử này có hình bầu dục, mào hẹp và có màu vàng sáng. Nhìn bề ngoài, nó trông hơi giống cây dương xỉ nên nhiều người nhầm lẫn. Loại rau này có cành dài và lá nhỏ xòe ra xung quanh như tán ô. Đầu lá cong như móc câu với các lá non nhô thẳng ra ngoài, còn đầu lá cong như vòi voi.
Cây rau dớn có tác dụng gì đối với sức khỏe?
Theo y học cổ truyền
Theo Đông y, rau dớn có tính mát và được ứng dụng rộng rãi trong y học. Dùng rau dớn làm thức uống rất tốt cho phụ nữ sau sinh. Lá có thể ăn sống, trộn vào món salad hoặc nấu trong các món ăn chính hoặc món hầm.
Ngoài ra, thân, rễ và lá non của rau được nấu chín hoặc luộc với đường dùng để chữa ho, ho ra máu. Lá non được dùng làm rau ăn lá, sống hoặc nấu chín; hoặc dùng làm thành phần trong món salad hoặc món hầm.
Người ta thường dùng lá rau dớn non luộc để uống làm thuốc nhuận tràng hoặc dùng nước ép lá rau dớn để chữa cảm lạnh, ho.
Ngoài ra, rau dớn còn được biết đến với tác dụng giúp trị nhức đầu, đau nhức, ho, sốt, kiết lỵ, tiêu chảy, tẩy giun, giảm đau, chống viêm nhiễm…
Theo y học hiện đại
Theo quan niệm của y học hiện đại cây rau dớn có một số tác dụng như:
- Đặc tính kháng khuẩn: Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng rau dớn có đặc tính kháng khuẩn. Nếu thêm chiết xuất kháng khuẩn từ rau dớn trộn với kháng sinh sẽ có tác dụng diệt khuẩn hiệu quả hơn rất nhiều so với việc chỉ sử dụng kháng sinh thông thường.
- Chất chống oxy hóa: Rau dớn có khả năng chống oxy hóa tương đương một số chồi dương xỉ, điều này cho thấy rau dớn tươi có khả năng chống oxy hóa cao thứ 2 và rau dớn luộc đứng thứ 5.
- Đặc tính kháng nấm: Phổ hoạt tính kháng nấm rất rộng được tìm thấy trong chiết xuất metanol của lá và thân của rau dớn. Đồng thời, một nghiên cứu khác cho thấy chiết xuất chloroform trong rau dớn có hoạt tính kháng nấm với giá trị kháng nấm dao động từ 0,002 – 2,5 mg/ml.
- Đặc tính chống phản vệ: Theo nghiên cứu khoa học, chiết xuất nước và ethanol trong rau dớn cho thấy hoạt động bảo vệ chống sốc phản vệ thụ động ở trivo và còn cho thấy khả năng chống lại sự suy giảm tế bào mast.
- Khả năng tẩy giun: Trong thân và rễ cây rau dớn có chiết xuất ete có khả năng tẩy giun và chống bệnh Pheretima posthuma rất hiệu quả.
- Giảm đau hiệu quả: Trong một nghiên cứu khoa học về đặc tính giảm đau của một số loại lá được thử nghiệm trên mô hình chuột, người ta nhận thấy rằng thông qua flavonoid và sterol chúng giúp chống lại các mô hình đau do viêm trung ương và viêm trung ương gây ra. Hai hoạt chất này có nhiều trong rau dớn và giúp giảm đau rất hiệu quả.
- Ngăn ngừa bệnh tiểu đường: Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu về khả năng ức chế glucosidase của thực vật thuộc họ dương xỉ, trong đó có dương xỉ, cho thấy khả năng ức chế glucosidase của cây rau dớn mạnh hơn đáng kể so với các loại thực vật khác, các loài khác thuộc họ này.
- Hỗ trợ bảo vệ gan: Nghiên cứu về khả năng chống viêm và bảo vệ gan của rau dớn đã mang lại kết quả bất ngờ. Kết quả cho thấy trong rau dớn có chứa hoạt chất giúp bảo vệ gan với tác dụng ức chế nhiễm độc gan.
Bài thuốc và món ăn từ cây rau dớn
Các loại thuốc thường dùng
Dưới đây là những bài thuốc chữa bệnh bằng rau dớn
- Cầm máu và mau lành vết thương: Chuẩn bị lá rau dớn non (50g), rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vết thương để cầm máu và mau lành vết thương.
- Thanh nhiệt, giải độc: Dùng lá rau dớn khô đun sôi lấy nước uống trực tiếp.
- Chữa sốt rét, hen suyễn, đau dạ dày, lỵ: Chuẩn bị 20g thân rễ, cắt rễ, rửa sạch, thái nhỏ, đun sôi với 200ml nước còn 50ml. Chia sắc uống 2 lần trong ngày, dùng chữa sốt rét. Dùng 7 – 10 ngày cho một đợt điều trị.
- Cầm máu, kích thích vết thương mau lành: Lấy 50g rau dớn, rửa sạch, giã nát rồi đắp trực tiếp lên vùng bị tổn thương.
- Chữa nhiễm trùng, mụn nhọt, ghẻ lở: Dùng lá non của cây rau dớn giã nát rồi đắp lên vùng bị bệnh, tình trạng viêm sẽ giảm rất nhanh.
- Chữa vết bỏng: Lấy 100g lá rau dớn non, 100g ruột bí đỏ, cả hai giã nát, đắp trực tiếp lên vết bỏng, sẽ làm dịu da và kích thích lành vết thương rất tốt.
Một số món ăn từ rau dớn
Bạn có thể tham khảo cách làm món rau dớn dưới đây
- Món luộc: Đây là món ăn rất đơn giản, chỉ cần luộc rau rau dớn rồi chấm với nước mắm.
- Món trộn: Lấy thịt ba chỉ, tôm sông cắt thành khối vuông rồi ướp với hành tím băm nhỏ, bột nêm, nước mắm, tiêu rồi trộn đều. Tiếp theo, cho hành tây vào xào thơm rồi cho thịt, tôm vào xào chín. Cuối cùng, thêm rau dớn đã nấu chín vào và khuấy đều. Trước khi ăn, rắc một ít đậu phộng rang lên bề mặt món trộn này để kích thích thêm vị giác.
- Món xào: Rau dớn tươi rửa sạch, chần qua nước sôi rồi vớt ra để ráo nước. Tiếp theo, xào tỏi tươi cho đến khi vàng rồi cho các loại rau đã chuẩn bị vào. Cuối cùng cho hạt nêm, tương ớt, đường, tiêu, đậu phộng giã nhuyễn và một ít nước cốt chanh vào trộn đều. Đó là các bước làm rau dớn xào tỏi.
- Gỏi: Chọn những mầm non, rửa sạch, sau đó phơi khô dưới nắng cho nhạt màu rồi cho vào nồi hấp gỗ khoảng 20 phút. Tiếp theo, cho rau vào tô lớn rồi thêm ớt, tỏi, gừng, nước cốt chanh, gia vị, bột nêm, muối trắng vào trộn đều, để 5 phút cho gia vị thấm vào rau. Cuối cùng lấy đậu phộng rang giã nhuyễn rắc lên trên. Đây là cách làm nộm rau dớn bạn có thể tham khảo.
Một số lưu ý khi sử dụng rau dớn
Rau dớn là loại rau mọc hoang nhưng tương đối lành tính. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn cần lưu ý trong quá trình sử dụng:
- Lá rau dớn non có thể chứa một lượng nhỏ độc tố nên bạn nên cẩn thận về nguy cơ bị ngộ độc. Hiện tại chưa có thông tin về trường hợp ngộ độc rau dớn nên bạn có thể yên tâm.
- Trước khi ăn nên rửa rau thật sạch để loại bỏ ký sinh trùng trên lá.
Cửa hàng đặc sản uy tín
Hà Giang Foods chuyên cung cấp các món đặc sản với mong muốn các đặc sản, sản phẩm địa phương (OCOP) chất lượng cao ngày một vươn xa hơn đến mọi miền Tổ quốc. Ngoài ra, Hà Giang Foods còn cung cấp homestay và dịch vụ cho thuê xe du lịch.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ: 212 Nguyễn Trãi, TP Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
- Điện thoại: 0358.368.699
- Website: https://hagiangfoods.com/
Những chia sẻ trên hy vọng giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cây rau dớn có tác dụng gì cũng như cách chế biến món rau dớn để có những bữa ăn ngon mà vẫn duy trì sức khỏe.
